Page 84 - Matematyka Klasa 5 podrecznik cz 1
P. 84

Przykład 2


          Sprowadźmy do wspólnego mianownika ułamki          3   i   7  .
                                                             20  16


          Zwykle, w łatwiejszych przykładach, wspólny mianownik ułamków znajdowaliśmy w pamięci,
          ale w tym przypadku nie widać od razu, jaka jest NWW(20, 16). Gdy liczby w mianownikach
          ułamków są duże i trudno jest nam znaleźć szybko wspólny mianownik, możemy pomóc sobie
          wypisywaniem wielokrotności mianowników:

          W(20) = {0, 20, 40, 60, 80, 100, 120, ...},  W(16) = {0, 16, 32, 48, 64, 80, ...}

                                                            20, 16 2

          lub rozkładem mianowników na czynniki:             10, 8 2     NWW(20, 16) = 20 · 4 = 80.
                                                              5, 4

          Niezależnie od wybranego sposobu otrzymujemy ten sam mianownik: NWW(20, 16) = 80.


          Wiemy zatem, że wspólnym mianownikiem ułamków ma być liczba 80.
          Rozszerzamy więc odpowiednio oba ułamki.


           3   · 4  =  12    i     7   · 5  =  35
          20  · 4  80    16  · 5  80

          Ułamki zostały sprowadzone do wspólnego mianownika – otrzymaliśmy           12  i  35 .
                                                                                      80  80




                                            4.    Sprowadź ułamki do wspólnego mianownika.
                                                      5   11                   8   7
                                                  a)    i                  b)     i
                                                     12   18                  27   36
                                                          5
                                                                               2
                                                     11  i  42                45  i  16
                                                                                   63
                                                     30
                                                          7
                                                                                   1
                                                  c)   13  i  40           d)  11  i  60
                                                     24
                                                                              84
                                                      5   11                   5   17
                                                        i                         i
                                                     16   72                  48   108
                                            5.    Sprowadź do wspólnego mianownika podane ułamki.
                                                                                                     1 2 4
                                                     1 3 5
                                                                              1 1 1
                                                  a)  ,  ,                 b)  ,  ,               c)  ,  ,
                                                                                                     2 3 5
                                                                              2 3 4
                                                     2 4 8
       Do wspólnego mianownika mo-                   2 3 1                    4 5 1                  1 4    7
       żemy sprowadzać nie tylko dwa              d)  ,  ,                 e)  ,  ,               f )  ,  ,
                                                     3 4 6
                                                                              9 6 3
                                                                                                     4 5 10
                                                                                     2 2
                                                                                                     1 1 1 1 1
                                                         2 1 3
                                                                              5
       ułamki, ale również trzy ułamki            g)   9  ,  ,  ,          h)  ,   1  ,  ,        i)  ,  ,  ,  ,
       lub więcej.                                   10 3 4 5                 8 12 3 5               2 3 4 5 6
                                        82
   79   80   81   82   83   84   85   86   87   88   89