Page 14 - Geografia. 881340_podrecznik
P. 14

Nocne obserwacje
                                            Czasami planety i Księżyc na tyle mocno odbijają światło słonecz-
                                            ne, że są widoczne w ciągu dnia. Do najjaśniejszych ciał niebieskich
                                            widocznych z Ziemi należą: Księżyc, a z planet – Wenus. Kolejne
                                            planety dostrzegalne nocą gołym okiem to Merkury, Mars, Jowisz
                                            (największa planeta Układu Słonecznego) i Saturn.

       1.5    Nocne niebo z widocznym          Nocą  najwięcej  obiektów  zobaczymy,  gdy  będziemy  się  znaj-
       po środku pasem gwiazd –             dować w ciemnym miejscu na otwartej przestrzeni, niebo będzie
       Drogą Mleczną                        bezchmurne,  a  powietrze  niezanieczyszczone.  Wtedy  widać  do
                                            kilku tysięcy gwiazd. Zostały one umownie pogrupowane w gwiaz-
                                            dozbiory. Nadawano im zwykle nazwy zwierząt lub postaci mito-
                                            logicznych, np. Wielka i Mała Niedźwiedzica, Orion, Kasjopeja.
                                            W  pogodną  noc  możemy  dostrzec  biegnący  przez  środek  nieba
                                            jasny pas Drogi Mlecznej (naszej Galaktyki) (il. 1.5). Czasami uda
                                            się nam zaobserwować komety (małe ciała niebieskie zbudowane
                                            z lodu i skał) oraz meteory (zjawisko świetlne spalania okruchów
                                            skalnych,  które  wpadają  do  ziemskiej  atmosfery  tzw.  spadające
                                            gwiazdy). Gdy patrzymy na niebo, wydaje się nam, że gwiazdy,
                                            podobnie  jak  Słońce,  wędrują  po  niebie  ze  wschodu  na  zachód.
                                            To skutek obracania się Ziemi wokół własnej osi.






       W skrócie                                               Czy już umiesz? Sprawdź!


             Wszechświat (kosmos) to jest wszystko, co istnieje   1    Przedstaw, jak zbudowany jest Układ
             – materia i energia. Powstał blisko 14 mld lat temu.   Słoneczny.

             Słońce to jedna z miliardów gwiazd                 2    Podaj różnice między gwiazdą a planetą oraz
             znajdujących się w Galaktyce.                          między planetą a księżycem.

             Ziemia jest jedną z ośmiu planet Układu            3    Obserwuj, jak Księżyc jest oświetlany przez
             Słonecznego, trzecią od Słońca.                        Słońce w ciągu kilku kolejnych nocy lub
                                                                    nawet całego miesiąca. Spróbuj określić,
             Ziemia obiega Słońce (ruch obiegowy) i obraca          gdzie znajduje się Słońce podczas wybranej
             się wokół własnej osi (ruch obrotowy). Wokół           obserwacji.
             niej krąży Księżyc.
                                                                4    Przeprowadź pomiary położenia Słońca
             Słońce rano wschodzi, góruje w momencie                w różnych porach tego samego dnia lub o tej
             południa słonecznego, wieczorem zachodzi.              samej godzinie w kolejnych dniach. W jaki
             Jest to pozorna wędrówka Słońca, będąca                sposób zmienia się to położenie?
             skutkiem ruchu obrotowego Ziemi.
                                                                 5  W pogodny dzień wyjdź przed budynek
             Południe słoneczne (górowanie Słońca) to               i sprawdź, czy o godzinie 12 cień wskazuje
             moment, kiedy Słońce znajduje się najwyżej             dokładnie kierunek północny. Jaka może być
             nad widnokręgiem w ciągu dnia.                         tego przyczyna?

                                         12



   0702_881340_Geografia_6_.indd   12                                                                         04.07.2019   11:34:03
   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19