Page 139 - 882148_biologia_kl7_podrecznik_pilot

Dzięki odporności organizm jest chroniony przed różnymi chorobami. Odporność można opisywać w różnych
kategoriach.

Rodzaje odporności wyróżnione ze względu na:

odporność wrodzona sposób działania odporność nabyta
– szybsza, mało precyzyjna (szybkość i precyzję) – wolniejsza, precyzyjna

odporność czynna sposób uzyskania odporność bierna
– reakcja własnego układu – reakcja układu opornościowego
odpornościowego odporności innego organizmu

odporność naturalna rodzaj czynnika odporność sztuczna
– występująca naturalnie powodującego nabycie – wytworzona przez człowieka
(patogeny, przeciwciała matki) odporności (szczepionki, surowice)

Odporność wrodzona i nabyta to główne linie obrony organizmu.

Główne linie obrony organizmu przed Charakterystyka Elementy
czynnikami chorobotwórczymi

odporność wrodzona • występuje od narodzin człowieka • skóra i nabłonki
• jest nieswoista – rozpoznaje i walczy • odruchy obronne
z każdym elementem uznanym za • urzęsione komórki
niebezpieczny • wydzieliny
• komórki żerne
odporność nabyta • rozwija się w ciągu życia człowieka • limfocyty T
w wyniku kontaktu z obcymi • limfocyty B
antygenami • komórki pamięci
• jest swoista – precyzyjnie rozpoznaje
i zwalcza określone antygeny
• odpowiada za zapamiętanie
antygenów

Szczepionki i surowice są wykorzystywane do ograniczenia rozwoju infekcji. Preparaty te różnią się m.in. składem
i sposobem wykorzystania.

Rodzaj Skład Sposób podania Sposób działania
preparatu

szczepionka zawiera odpowiednio przygotowane podawana pacjentom zdrowym – stymuluje układ odpornościowy
drobnoustroje lub ich elementy przed kontaktem z określonym pacjenta do produkcji przeciwciał
wywołujące odpowiedź układu patogenem rozpoznających antygeny
odpornościowego, ale nie infekcję patogenów zawarte w szczepionce
surowica zawiera przeciwciała wytworzone podawana pacjentom w trakcie wspomaga układ odpornościowy
w organizmie w odpowiedzi na infekcji – po kontakcie z patogenem pacjenta w zwalczaniu patogenu,
działanie określonego patogenu który wywołał infekcję

137