Page 134 - 882148_biologia_kl7_podrecznik_pilot

Autodestrukcyjne działanie układu odpornościowego

Kluczową właściwością układu odpornościowego jest zdolność odróżniania własnych komórek od innych organizmów
lub ich elementów. W tym celu komórki układu odpornościowego przechodzą specjalny trening. Te z nich, które nie
nabędą umiejętności odróżniania własnych antygenów od obcych, są usuwane, zanim staną się aktywne. Jednak czasa-
mi dochodzi do zaburzenia działania układu odpornościowego. Wtedy zaczyna on zwalczać własne komórki i tkanki,
co prowadzi do ich uszkodzenia lub zniszczenia. Istnieje wiele chorób, które są skutkiem takiego zaburzenia (tab. 4.1).

Tabela 4.1 Choroby rozwijające się na skutek ataku układu odpornościowego na własny organizm określa się jako
autoimmunologiczne lub autoagresywne

Choroba Atakowany narząd Objawy

reumatoidalne głównie stawy • zapalenie stawów
zapalenie • ból i sztywność, najczęściej dotycząca kończyn
stawów • obrzęk i deformacje stawów
cukrzyca typu I trzustka (komórki produkujące insulinę • częste oddawanie moczu
odpowiedzialną za stabilizację poziomu • wzmożone pragnienie, nadmierne spożywanie płynów
cukru w organizmie) • osłabienie i senność
• zmiany nastroju
choroba tarczyca • zapalenie tarczycy
Hashimoto • powiększenie tarczycy
• obecność guzków na tarczycy
• uczucie zimna
• osłabienie i senność
• zwiększenie masy ciała
• zmiany nastroju
celiakia jelito cienkie (kosmki jelitowe • zaburzenia układu pokarmowego, w tym biegunki, bóle brzucha Niektóre przyczyny częstych i nawracających infekcji
odpowiedzialne za wchłanianie substancji • powiększenie objętości brzucha, wzdęcia
odżywczych z pokarmu) • obniżona masa ciała
• zaburzenia wzrostu Nieprawidłowości w budowie Przedłużające się Duże zmiany temperatury,
ciała, np. skrzywiona zmęczenie psychiczne np. wskutek używania Stosowanie używek,
przegroda nosowa lub fi zyczne klimatyzacji w upalne dni np. palenie papierosów

W skrócie Czy już umiesz? Sprawdź się!

Zaburzenia układu odpornościowego to m.in. 1 Jakie są przyczyny alergii? Odpowiedz na pytanie
niedobory odporności i nadwrażliwość układu i podaj przynajmniej 5 przykładowych objawów.
odpornościowego.
2 Przedstaw podobieństwa i różnice między alergią
AIDS to choroba wywołana przez wirus HIV, której a wstrząsem anafilaktycznym.
towarzyszy nabyty niedobór odporności. Obecnie
AIDS pozostaje chorobą nieuleczalną. 3 Wymień przyczyny AIDS i daj wskazówki, jak unikać
tej choroby.
Alergia to nadmierna reakcja układu
odpornościowego na substancję określaną jako 4 Na podstawie dostępnych danych przygotuj
alergen. Do alergenów należą m.in. pyłki traw, sierść mapę prezentującą liczbę zachorowań na AIDS
zwierząt i niektóre pokarmy. na poszczególnych kontynentach. Omów możliwe
przyczyny zjawiska. Niedobory witamin C, D, Kontakt z przedmiotami Suche powietrze – sprzyja Przebywanie w dużych
Gwałtowna reakcja układu odpornościowego na magnezu czy selenu, używanymi przez wiele podrażnieniom skóry i błon skupiskach ludzi
alergen może spowodować wstrząs anafilaktyczny. 5 Podaj przykłady chorób autoagresywnych. składników ważnych osób, np. dotykanie śluzowych
Wymaga on natychmiastowej pomocy medycznej. dla odporności klamek i uchwytów

132