Page 213 - 882148_biologia_kl7_podrecznik_pilot

Adrenalina i kortyzol

Nadnercza wydzielają hormony w sytuacji zagrożenia i stresu. Podczas pierw-
szej, szybkiej reakcji na niebezpieczeństwo z rdzenia nadnerczy jest wy-
dzielana adrenalina, nazywana hormonem walki lub ucieczki. Natychmiast
działa ona na serce, co powoduje zwiększenie liczby jego skurczów i podnie-
sienie ciśnienia krwi. Wywołuje też zwiększony przepływ krwi przez mięśnie
szkieletowe, mobilizując je do pracy. Pod wpływem adrenaliny wzrasta również
poziom glukozy we krwi docierającej do najbardziej potrzebujących tkanek –
do serca, mięśni szkieletowych i układu nerwowego. Zmniejsza się natomiast
przepływ krwi w innych tkankach, których intensywne funkcjonowanie w trak-
cie ucieczki lub obrony jest mniej potrzebne, np. w skórze.
Adrenalina powoduje stan niepokoju, a w dużych stężeniach – strach.
Nie bez podstaw mówimy: „strach ma wielkie oczy”, „pobladł ze strachu”,
„ze strachu zaschło mu w ustach” – to wszystko objawy działania adrenaliny.
Jeżeli poczucie zagrożenia się utrzymuje lub dana osoba jest narażona
na dłuższy stres, to z kory nadnerczy jest wydzielany kortyzol – hormon
stresu. Jego zadaniem jest podtrzymywanie organizmu w ciągłej gotowości.
Długo utrzymujące się wysokie stężenie kortyzolu we krwi może być wynisz-
czające dla człowieka.

7.6 Adrenalina i kortyzol mobilizują organizm w sytuacjach stresowych

Hormony płciowe
Hormony te są tłuszczami, pochodnymi cholesterolu, który jest niezbędny do
ich powstania. U mężczyzn jest to testosteron, produkowany w jądrach pod
wpływem odpowiedniego hormonu tropowego z przysadki. Testosteron od-
powiada za powstawanie i dojrzewanie plemników. Wpływa także na wzrost
mięśni szkieletowych, m.in. powodując w nich syntezę białek.

211