Page 16 - przyroda_podrecznik kl4

TAJNIKI

MIKROSKOPOWANIA

Pewna anegdota głosi, że około 350 lat temu, w ho- A gdyby w taki sam sposób oszlifować kawałki szkła,
lenderskim mieście Delft, kupiec handlujący tkani- których używam do liczenia nitek?”. Myśl była tak in-
nami, Antonie van Leeuwenhoek [czyt. antoni fon le- trygująca, że pomysłowy przedsiębiorca nie dojadł-
wenhuk], jadł swoją ulubioną zupę z soczewicy. Zupa szy zupy, pobiegł do pracowni. Okazało się, że oszli-
była wyśmienita, ale humor psuła mu myśl o kolej- fowane szkła dawały znacznie powiększony obraz!
nym dniu ciężkiej pracy. O jakości i cenie sprzeda- W języku polskim „soczewka” to dawna nazwa „so-
wanych tkanin decydowała liczba cienkich, prawie czewicy”... Nie wiemy, ile prawdy zawiera ta zabawna
niewidocznych nitek, z których wykonany był mate- historyjka, ale wiadomo, że Antonie van Leeuwenhoek
riał. Do ich liczenia używano małych kawałków szkła, opanował umiejętność wytwarzania małych szkla-
które trochę powiększały obraz… Antonie spojrzał na nych soczewek i zbudował mikroskop. Przeszedł do
talerz pełen zupy i pomyślał: „Natura wytworzyła bar- historii jako pierwszy człowiek, który zobaczył bakte-
dzo gładkie, wypukłe z obu stron ziarna soczewicy. rie i krwinki nadające krwi czerwoną barwę.
Piotr Ostrowski
Ziarna soczewicy

Jak korzystać

z mikroskopu?

Umieść preparat na stoliku mikroskopu i przy-
1
twierdź go specjalnymi „łapkami”.
Soczewka wypukła
Za pomocą lusterka skieruj światło do góry,
2
Mikroskop aby oświetlić preparat (jeżeli mikroskop wypo-
sażony jest w żarówkę, wystarczy ją włączyć).
świetlny okular
3 Nad preparatem ustaw obiektyw o małym po-
śruba większeniu.
makrometryczna
4 Patrz przez okular na obraz preparatu, który
ukaże się, gdy odpowiednio pokręcisz śrubą
śruba makrometryczną.
mikrometryczna
5 Wyreguluj ostrość obrazu za pomocą śruby
mikrometrycznej.
obiektywy
statyw
z podstawą 6 Jeśli chcesz oglądać obraz w dużym powięk-
stolik szeniu, ustaw preparat na środku pola widze-
nia, a nad oglądanym preparatem obiektyw
lusterko o większym powiększeniu (im obiektyw daje
preparat większe powiększenie, tym jest bliżej preparatu,
mikroskopowy należy zatem uważać, by nie zgnieść szkiełka).

14