Page 49 - przyroda_podrecznik kl4

Podsumowanie działu 2

Ważne pojęcia

widnokrąg kierunki geograficzne wschód Słońca zachód Słońca

południe słoneczne elementy mapy dzień noc
mapa plan orientowanie mapy

Widnokręgiem nazywamy linię pozornego zetknięcia się
nieba z powierzchnią ziemi. Wielkość widnokręgu zależy
od wysokości, na której znajduje się obserwator. Na kuli
ziemskiej widnokrąg ma zawsze kształt okręgu.

Wyróżniamy cztery główne i cztery pośrednie kierunki
geograficzne.

Kierunek północny i pozostałe kierunki geograficzne
można wyznaczyć w południe słoneczne za pomocą
Słońca i gnomonu, a niezależnie od pogody i pory dnia
– przy użyciu kompasu.

Południe słoneczne to moment, kiedy w danym dniu
Słońce znajduje się najwyżej nad widnokręgiem.
Dzień to okres między wschodem a zachodem Słońca.
Noc to okres między zachodem a wschodem Słońca.

Szkic to odręczny rysunek pokazujący rozmieszczenie
obiektów w terenie.

Plan jest to obraz obiektu lub niewielkiego obszaru Ziemi
widzianego z góry, na przykład plan domu, pokoju, miasta.

Mapa to zmniejszony, czyli przedstawiony w skali, rysunek
fragmentu powierzchni Ziemi. Obiekty geograficzne są
pokazane na mapie za pomocą specjalnych znaków
graficznych, których znaczenie jest wyjaśnione w legendzie.

Skala planu i mapy wskazuje, ile razy rzeczywiste wymiary
obiektów i odległości w terenie zostały na planie albo
mapie pomniejszone lub powiększone.

Gdy korzystamy z mapy w terenie, powinniśmy ją najpierw
zorientować, czyli położyć tak, aby kierunek północny na
mapie zgadzał się z kierunkiem północnym na widnokręgu.

47