Page 116 - 882148_biologia_kl7_podrecznik_pilot
P. 116
Układ oddechowy to zespół narządów doprowadzających do organizmu tlen i usuwających dwutlenek węgla.
Element układu
Funkcja Przystosowania do pełnionej funkcji
oddechowego
jama nosowa • oczyszczanie, ogrzewanie i nawilżanie śluz, włoski, silnie ukrwiona błona śluzowa
wdychanego powietrza
gardło • transport powietrza między jamą nosową a krtanią silnie ukrwiona błona śluzowa
krtań • transport powietrza między gardłem a tchawicą chrząstki, silnie ukrwiona błona śluzowa
tchawica • transport powietrza między krtanią a oskrzelami chrząstki, nabłonek urzęsiony
• oczyszczanie dróg oddechowych
oskrzela • transport powietrza między oskrzelami nabłonek urzęsiony
a pęcherzykami płucnymi
• oczyszczanie dróg oddechowych
• oczyszczanie powietrza wdychanego
płuca • wymiana gazowa sieć naczyń włosowatych oplatających pęcherzyki
płucne
Pobieranie tlenu do organizmu i usuwanie dwutlenku węgla jest możliwe dzięki: wentylacji płuc oraz wymianie
gazowej w płucach i tkankach.
Wentylacja płuc – automatyczne nabieranie świeżej porcji powietrza i usuwanie zużytego. Zachodzi dzięki ruchom
oddechowym: wdechom i wydechom.
Wentylacja płuc
wdech wydech
• świeża porcja powietrza napływa do płuc • zużyte powietrze jest usuwane
• proces czynny – klatka piersiowa się powiększa i płuca • proces bierny – powietrze jest wypychane z płuc, gdyż
zwiększają swoją objętość dzięki: klatka piersiowa się zmniejsza wskutek:
– skurczom mięśni międzyżebrowych – rozluźnienia mięśni międzyżebrowych
– skurczom przepony – rozluźnienia przepony
Wymiana gazowa polega na przenikaniu tlenu i dwutlenku węgla między środowiskiem zewnętrznym
a organizmem. Odbywa się w 2 etapach.
Wymiana gazowa
I etap: w płucach II etap: w tkankach
pęcherzyk płucny O 2 krew O 2 tkanki
CO CO
2 2
114