Page 116 - 882148_biologia_kl7_podrecznik_pilot
P. 116

Układ oddechowy to zespół narządów doprowadzających do organizmu tlen i usuwających dwutlenek węgla.


          Element układu
                                            Funkcja                         Przystosowania do pełnionej funkcji
          oddechowego
         jama nosowa       •  oczyszczanie, ogrzewanie i nawilżanie    śluz, włoski, silnie ukrwiona błona śluzowa
                             wdychanego powietrza

         gardło            •  transport powietrza między jamą nosową a krtanią  silnie ukrwiona błona śluzowa
         krtań             •  transport powietrza między gardłem a tchawicą  chrząstki, silnie ukrwiona błona śluzowa
         tchawica          •  transport powietrza między krtanią a oskrzelami  chrząstki, nabłonek urzęsiony
                           •  oczyszczanie dróg oddechowych

         oskrzela          •  transport powietrza między oskrzelami    nabłonek urzęsiony
                             a pęcherzykami płucnymi
                           •  oczyszczanie dróg oddechowych
                           •  oczyszczanie powietrza wdychanego
         płuca             •  wymiana gazowa                           sieć naczyń włosowatych oplatających pęcherzyki
                                                                       płucne


             Pobieranie tlenu do organizmu i usuwanie dwutlenku węgla jest możliwe dzięki: wentylacji płuc oraz wymianie
            gazowej w płucach i tkankach.

             Wentylacja płuc – automatyczne nabieranie świeżej porcji powietrza i usuwanie zużytego. Zachodzi dzięki ruchom
            oddechowym: wdechom i wydechom.



                                                      Wentylacja płuc



                               wdech                                                 wydech
          •  świeża porcja powietrza napływa do płuc            •  zużyte powietrze jest usuwane
          •  proces czynny – klatka piersiowa się powiększa i płuca   •  proces bierny – powietrze jest wypychane z płuc, gdyż
            zwiększają swoją objętość dzięki:                     klatka piersiowa się zmniejsza wskutek:
            –  skurczom mięśni międzyżebrowych                    –  rozluźnienia mięśni międzyżebrowych
            –  skurczom przepony                                  –  rozluźnienia przepony


             Wymiana gazowa polega na przenikaniu tlenu i dwutlenku węgla między środowiskiem zewnętrznym
            a organizmem. Odbywa się w 2 etapach.



                                                      Wymiana gazowa


                                     I etap: w płucach                 II etap: w tkankach




             pęcherzyk płucny           O 2                krew                 O 2                 tkanki


                                       CO                                       CO
                                          2                                        2



                                       114
   111   112   113   114   115   116   117   118   119   120   121