Page 117 - 882148_biologia_kl7_podrecznik_pilot
P. 117

Układ krwionośny tworzą naczynia krwionośne, którymi krew dociera do wszystkich komórek ciała, i serce, które ją
              pompuje. Krew krąży w 2 zamkniętych obiegach: dużym i małym (płucnym).


             Elementy układu krwionośnego                  Funkcja                Przystosowania do pełnionej funkcji

           serce                              pompa tłocząca krew                 tkanka mięśniowa poprzecznie
                                                                                  prążkowana serca, zastawki zapewniające
                                                                                  jednokierunkowy przepływ krwi, skurcze
                                                                                  niezależne od woli

           tętnice                            wyprowadzanie krwi z komór serca    grube ściany, warstwa mięśniowa
                                                                                  nadająca sprężystość i elastyczność

           żyły                               odprowadzanie krwi z naczyń włosowatych   zastawki zapobiegające cofaniu się krwi
                                              tkanek i narządów do serca
           naczynia włosowate                 wymiana gazowa w tkankach           cienkie jednowarstwowe ściany,
                                                                                  przepuszczalne dla gazów i wody


               Krew składa się z płynnego osocza i elementów morfotycznych.



                       Osocze                                        Elementy morfotyczne krwi




                              osocze






           •  bierze udział w transporcie      krwinki czerwone         krwinki białe           płytki krwi
             dwutlenku węgla, wody i innych    (erytrocyty)             (leukocyty)             (trombocyty)
             związków chemicznych              •  przenoszą tlen        •  bronią organizm      •  uczestniczą
           •  transportuje ciepło                 i niewielkie ilości     przed czynnikami        w krzepnięciu krwi
           •  uczestniczy w krzepnięciu krwi      dwutlenku węgla         chorobotwórczymi




               Układ moczowy tworzą nerki, moczowody, pęcherz moczowy i cewka moczowa. Nerki usuwają z krwi szkodliwe
              produkty przemiany materii (np. mocznik), nadmiar wody i soli mineralnych. W ten sposób regulują poziom wody i soli
              mineralnych w organizmie.


              Elementy układu moczowego                    Funkcja                Przystosowania do pełnionej funkcji

           nerki                              oczyszczanie krwi, produkcja moczu  sieć naczyń włosowatych tętniczo-
                                                                                  -tętniczych w nefronach

           moczowody                          transport moczu z nerek do pęcherza   umięśnione ściany
                                              moczowego
           pęcherz moczowy                    czasowe gromadzenie moczu           rozciągliwość, mięśnie umożliwiające
                                                                                  opróżnianie pęcherza (wypieracze)

           cewka moczowa                      usuwanie moczu poza organizm        mięśnie szkieletowe (zwieracze)


                                                                                   115
   112   113   114   115   116   117   118   119   120   121   122