Page 121 - 882148_biologia_kl7_podrecznik_pilot

Rozpoznanie wroga – antygeny i komórki układu
odpornościowego
Zdolność układu odpornościowego do rozpoznania obcych dla danego or-
ganizmu elementów (innych organizmów, ich komórek) jest możliwa dzięki
antygenom, czyli cząsteczkom, które występują na powierzchni komórek
(patrz temat 3.5). Są one charakterystyczne dla każdego organizmu. Czą-
steczki te mają inną budowę u człowieka, a inną u patogenów.
Antygeny występujące w błonie komórek własnego organizmu mogą ulec
zmianie pod wpływem uszkodzenia komórki lub zakażenia jej patogenem.
Umożliwia to wykrycie wadliwych komórek przez układ odpornościowy i ich
eliminację. Główną rolę w rozpoznawaniu antygenów i w usuwaniu patoge-
nów lub wadliwych komórek odgrywają krwinki białe (il. 4.2).

bakteria zniszczona
bakteria
Największe z białych krwinek;
są ruchliwe – wędrują do miejsca
zakażenia, gdzie „zjadają”
patogeny; wytwarzają także
substancje hamujące ich rozwój.
Makrofagi
zniszczona
bakteria
Komórki żerne (podobnie jak
makrofagi) – ich podstawową rolą
jest „zjadanie” drobnoustrojów;
wydzielają także substancje substancja
Neutrofi le o działaniu bakteriobójczym. bakteriobójcza

bakteria

zniszczona
Wytwarzają białka zwane bakteria bakteria
przeciwciałami, które łączą się
z antygenami patogenów –
w ten sposób je eliminują.
Limfocyty B przeciwciała

Pełnią różnorodne funkcje, zniszczona
m.in. niszczą zakażone i wadliwe komórka
komórki (np. nowotworowe);
produkują substancje
aktywujące inne komórki
Limfocyty T układu odpornościowego. zainfekowana
komórka

4.2 Ze względu na różnice w budowie i funkcji wyróżnia się kilka rodzajów krwinek białych. Na ilustracji przedstawiono
najważniejsze z nich

119