Page 125 - 882148_biologia_kl7_podrecznik_pilot

Odporność wrodzona i odporność nabyta różnią się szybkością i sposobem Ciekawe!
działania. Odporność wrodzona działa szybko i – jak wskazuje jej nazwa – to- Niektóre pasożyty mają szczególne spo-
warzyszy nam od urodzenia. Jest określana także jako odporność nieswoista, soby na oszukanie układu odpornościo-
ponieważ broni organizm przed wszystkim, co zostanie rozpoznane jako obce wego. Przykładowo świdrowiec gambij-
i niebezpieczne. Odporność nabyta jest nazywana odpornością swoistą, bo ski jest trudnym „przeciwnikiem”, ponie-
odpowiada za rozpoznanie i unieszkodliwienie konkretnych patogenów. Dzia- waż zmienia swoje antygeny. Gdy układ
ła wolniej niż odporność wrodzona, ale w sposób ukierunkowany i precyzyjny. odpornościowy człowieka nauczy się
identyfikować jego antygen, świdrowiec
tworzy już na powierzchni swojego ciała
inny, zmodyfikowany.

4.5 Małe dzieci często chorują, 4.6 Odporności sprzyja zdrowy styl
ponieważ poziom przeciwciał życia – właściwe odżywianie, ruch
wytwarzanych w ich organizmie jest i długie przebywanie na świeżym
zbyt niski, by pokonać atak patogenów powietrzu

Sposoby obrony organizmu

przed patogenami

ODPORNOŚĆ WRODZONA ODPORNOŚĆ NABYTA

Skóra i nabłonki pokrywające drogi pokarmowe, oddechowe Limfocyty T – rozpoznają i eliminują czynniki obce.
i moczowe – są pierwszymi przeszkodami, na jakie natrafiają
patogeny atakujące nasz organizm. Komórki, które budują te Limfocyty B – produkują przeciwciała rozpoznające obce
tkanki, ściśle do siebie przylegają. Tworzą one swego rodzaju mur antygeny. Po połączeniu się przeciwciał i antygenów inne
chroniący organizm przed wniknięciem patogenów. komórki układu odpornościowego niszczą patogeny
lub zakażone nimi komórki.
Odruchy obronne – kichanie, kaszel czy wymioty – służą
pozbyciu się intruzów z organizmu. Niektóre komórki nabłonkowe Komórki pamięci – to limfocyty, które potrafią
(np. obecne w jamie nosowej) mają rzęski, których ruch utrudnia „zapamiętać” intruza. Komórki te pozostają we krwi,
przedostanie się patogenów do organizmu podczas oddychania. by w razie ponownego ataku szybciej wyprodukować
potrzebne przeciwciała i skutecznie wyeliminować
Wydzieliny – wytwarzane w miejscach kontaktu organizmu zagrożenie.
ze środowiskiem zewnętrznym – m.in. łój, ślina czy łzy – zawierają
substancje szkodliwe dla patogenów.

Komórki układu odpornościowego, głównie komórki żerne –
makrofagi i neutrofile – wydzielają substancje powodujące
wzrost temperatury ciała, czyli gorączkę (ponieważ wysoka
temperatura nie sprzyja rozwojowi drobnoustrojów).
Przystępują do działania, jeżeli wymienione wyżej sposoby
obrony organizmu zawiodą.

123