Page 219 - 882148_biologia_kl7_podrecznik_pilot

7.4 Homeostaza

Podejmij temat

Wyobraź sobie, że mieszkasz w domu,
w którym prąd nie jest regularnie opła-
cany, dostawy gazu zależą od sprawno-
ści pobliskiej gazowni, a za jego remont
nikt nie odpowiada. Czy mieszkanie
w nim jest komfortowe i bezpieczne?

Czym jest homeostaza?
Homeostaza jest to zdolność organizmu do zachowywania stabilności za- Homeostaza – zdolność do
chodzących w nim procesów, co umożliwia utrzymanie stanu równowagi utrzymywania stabilności procesów
wewnętrznej. Stabilność ta polega np. na utrzymywaniu stałego składu krwi, zachodzących wewnątrz organizmu,
nawodnienia organizmu, poziomu tlenu i glukozy we krwi, a także stałej tem- co umożliwia zachowanie równowagi
peratury ciała. Za utrzymanie homeostazy odpowiadają przede wszystkim wewnętrznej.
układ dokrewny wraz z układami nerwowym i odpornościowym.
W tym tercecie układ nerwowy ma za zadanie szybko reagować na sygnały
dochodzące ze środowiska i z wnętrza organizmu, a układ odpornościowy
– chronić przed patogenami pochodzącymi z zewnątrz oraz usuwać własne
wadliwe komórki. Układ dokrewny reguluje procesy fizjologiczne i dopaso-
wuje ich przebieg do aktualnego stanu i zapotrzebowania organizmu. Dzięki
tym układom organizm człowieka może dostosowywać procesy fizjologiczne
do zmieniających się warunków wewnątrz i na zewnątrz niego. Są to zatem
swego rodzaju administratorzy mieszkania, jakim jest organizm. Tylko wte-
dy można w nim bezpiecznie mieszkać. Brak homeostazy prowadzi do
poważnych zaburzeń, chorób, a niekiedy do śmierci. Ciekawe!

Pozostałością po naszych przodkach,
Mechanizmy utrzymujące stałą temperaturę ciała
gęsto owłosionych ssakach, jest tzw.
Temperatura ciała człowieka mierzona na powierzchni wynosi 36,6°C. Jed- gęsia skórka. Jest to mechanizm, który
nak w zależności od warunków panujących w otoczeniu czujemy, że jest nam chroni przed utratą ciepła. Nastroszenie
za ciepło albo za zimno. Człowiek może utrzymywać temperaturę ciała po- futra powoduje, że tworzy się grubsza
warstwa izolująca skórę od otoczenia.
przez noszenie odpowiedniego ubrania, ale organizm także ma mechanizmy, U człowieka rzadko owłosiona skóra
które przeciwdziałają przegrzaniu i przechłodzeniu. Nazywamy je termore- oczywiście nie ma już takiej funkcji, ale
gulacją (patrz temat 1.6). reakcja na oziębienie pozostała!

217