Page 29 - 1009_chemia_kl8_demo.indd

Więcej na temat

Na nazwy zwyczajowe należy uważać
Nazwy kwasów – cytrynowy, jabłkowy – nasuwają przypuszczenie, że są one
związane z owocami. Okazuje się jednak, że nie zawsze pierwsze skojarze-
nia są słuszne. Na przykład – kwas nikotynowy związany bezpośrednio
z trzecią odkrytą witaminą z grupy B (stąd oznaczenie B ) wywołał sporo
3
zamieszania w latach czterdziestych ubiegłego wieku. Wtedy w Stanach
Zjednoczonych wzbogacano mąkę kwasem nikotynowym. Niektóre cza-
sopisma podchwyciły temat, zamieszczając w nagłówkach informacje
o „tytoniu w chlebie”. Zarekomendowano wtedy, by zmienić nazwę zwycza-
jową kwasu nikotynowego na: niacyna (ang. niacin od nicotinic acid + vita-
min). Bez tej zmiany nadal powstawałoby wiele fake newsów, na przykład
takie, że papierosy mają witaminy albo że mąka zawiera nikotynę. To oczy-
wiście kłamstwo, a nazwa kwasu nikotynowego związana jest z historyczną
metodą otrzymywania go z nikotyny.

W skrócie

Kwasy karboksylowe – związki składające się z grupy karboksylowej i grupy węglowodorowej.

Grupa karboksylowa COOH to grupa funkcyjna kwasów organicznych.
Nazwy zwyczajowe kwasów karboksylowych często odnoszą się do ich pochodzenia, związanego bezpośrednio
z przyrodą i otaczającym nas światem.

Czy już umiesz? Sprawdź się!

1 Wybierz spośród podanych przykładów wyłącznie wzory związków należących do kwasów karboksylowych: C H OH,
2
5
CH COOH, C H CHO, C H (OH) , C H , HCOOH, C H COOH.
5
3
3
3
3
5
2
7
6
3
2 Rozcieńczony roztwór kwasu octowego w sklepach spożywczych dostępny jest pod nazwą octu. Często do tej nazwy
dodaje się określenie, np. spirytusowy czy jabłkowy. Korzystając z etykiet produktu oraz wiadomości z internetu
opowiedz, czym się różnią między sobą oba produkty. Czy mają jakieś podobieństwa?
3 Oblicz stężenie procentowe roztworu powstałego w wyniku rozpuszczenia 2 g kwasu cytrynowego w 10 g wody.
Jak zmieniłoby się stężenie roztworu, gdyby rozpuszczono tylko 1 g kwasu?
4 Konserwacja żywności to sposoby jej przetwarzania i przechowywania, mające na celu wydłużenie trwałości
pożywienia. Jednym z przykładów może być marynowanie ogórków, śledzi, a nawet owoców (zabieg ten prowadzi
do zahamowania rozwoju bakterii odpowiedzialnych za psucie się żywności). W każdym sklepie spożywczym można
znaleźć wiele takich produktów. Spójrz na etykiety znajdujące się na słoikach i podaj przykład kwasu karboksylowego
używanego w tej metodzie.
5 W wyniku ogrzewania kwas szczawiowy rozkłada się na kwas mrówkowy i tlenek węgla(IV). Zapisz równanie
zachodzącej reakcji chemicznej (przedstaw wszystkie reagenty za pomocą wzorów strukturalnych) oraz oblicz,
ile gramów kwasu mrówkowego można otrzymać w wyniku rozkładu 20 g kwasu szczawiowego.

27