Page 39 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PROMOCJA

Zauważmy, że ilość ciepła potrzebna do ogrzania wody jest wprost pro-
porcjonalna do przyrostu temperatury Q ~ΔT (il. 1.13). Ponadto ilość ciepła temperatura
dostarczonego wodzie jest tym większa, im większa jest masa wody Q ~ m.
Do ogrzania dwukrotnie większej masy wody trzeba dostarczyć dwa razy wię-
cej ciepła, aby uzyskać ten sam przyrost temperatury. Wynika stąd, że wzrost
energii wewnętrznej substancji zależy również od jej masy.
Uwzględniwszy powyższe wnioski z obserwacji, możemy zapisać: 0 dostarczone ciepło

1.13 Wykres zależności
Q ~ m ∙ ΔT przyrostu temperatury od ilości
dostarczonego ciepła
czyli ilość ciepła potrzebna do ogrzania wody jest wprost proporcjonalna
do iloczynu jej masy i przyrostu temperatury.

Jak już wiesz, iloraz wielkości wprost proporcjonalnych jest stały, co za-
pisujemy:
Q
m ∙ ΔT = const

Ciepło właściwe substancji
Sprawdźmy, czy dostarczenie takiej samej ilości ciepła różnym substancjom
o jednakowej masie spowoduje jednakowy przyrost ich temperatury.

Doświadczenie 8.

Badamy, czy różne substancje o tej samej masie ogrzewają się tak samo
Niezbędne przedmioty: woda i olej (o jednakowej masie i takiej samej temperaturze), aluminiowy sześcian z haczykiem
(może być walec lub kulka) na nitce, naczynie, w którym można podgrzać metal na kuchence
elektrycznej (nad palnikiem spirytusowym, w czajniku elektrycznym), termometr, termos lub owinięta
ligniną zlewka, waga elektroniczna

Wykonanie:
• Przygotuj jednakowe masy wody i oleju, o tej samej
temperaturze.
• Wlej do termosu wodę, zmierz jej temperaturę.
• Następnie włóż do wody wyjęty z wrzącej wody
aluminiowy sześcian.
• Zaczekaj około minuty i zmierz ustaloną temperaturę.
• Oblicz przyrost temperatury (różnicę między końcową
i początkową temperaturą wody).
• Powtórz wszystkie czynności z olejem.
Obserwacje i wnioski: Dostarczenie takiej samej porcji
ciepła spowodowało większy
przyrost temperatury oleju
niż wody.

37