Page 24 - 881426 _geografia_kl8_www_
P. 24

Azja – kolebka wielkich religii                                                                                                                   RELIGIE WSCHODU


                           Na świecie istnieje ok. 10 tys. religii. Są to zazwyczaj systemy wierzeń i praktyk,
                           które zakładają istnienie osób o nadprzyrodzonej mocy i zjawisk niedających się
                           udowodnić naukowo, takich jak np. bogowie, duchy lub życie po śmierci.                                                               W Azji pod względem           Z hinduizmu wywodzi się
                                                                                                                                                                                              buddyzm. Jest to system
                                                                                                                                                                liczby wyznawców na
                           Większość ludzi określa się jako osoby religijne, choć zwiększa się liczba ludzi,                                                    drugim miejscu jest           filozoficzno-religijny
                           którzy nie wyznają żadnej religii. Największe religie wywodzą się z Azji.                                                            hinduizm. Ta religia jest     nieskupiający się
                                                                                                                                                                najstarsza spośród            na bóstwach. Jego
                                                                                                                                                                praktykowanych obecnie        założycielem jest
          RELIGIE ABRAHAMOWE                                  Na Bliskim Wschodzie powstały trzy wielkie religie                                                wyznań. Jest też niezwykle    Siddhartha Gautama
                                                              monoteistyczne, czyli zakładające istnienie jednego Boga.                                         zróżnicowana. Jedną           zwany Buddą. Podstawę
                                                              Wszystkie są związane z pierwszymi pięcioma księgami                                              z czczonych postaci           buddyzmu stanowią
                                                              Biblii (Torą), w których jest mowa o Abrahamie. Jest on                                           jest Ganeśa – związany        głoszone przez niego
                                                              uważany za praojca wielu narodów – stąd określenie: religie                                       z mądrością.                  nauki, które mają
                                                              abrahamowe. Najstarszy jest judaizm – religia państwowa                                           Dla hinduistów bardzo         prowadzić do ustania
                                                              w Izraelu. Jest wyznawany przez wielu Żydów, którzy żyją                                          ważne są zapisane             cierpienia i do osiągnięcia
                                                              w rozproszeniu na świecie (tworzą diasporę). Z judaizmu                                           w sanskrycie święte księgi    oświecenia. Jedną
                                                              wyłoniło się chrześcijaństwo. Jego wyznawcy widzą                                                 Wedy, a także wiara           z najważniejszych praktyk
                                                              w Jezusie z Nazaretu mesjasza (zbawcę) zapowiadanego                                              w reinkarnację i karmę,       buddyjskich jest
                                                              w Starym Testamencie. W Azji największą grupę wiernych                                            które przekładają się         medytacja.
                                                              tworzą muzułmanie. Wyznają oni islam, najmłodszą z tych                                           na rozwarstwienie
                                                              trzech religii. Ich świętą księgą jest Koran, który według                                        społeczne (warny).
                                                              wyznawców islamu został objawiony pochodzącemu                                                                                         Posąg
                                                              z Mekki Mahometowi. Mahomet jest uważany za proroka.                                              Posąg                                medytującego
                                                              Wszystkie trzy religie za jedno ze swoich świętych miejsc                                         Ganeśi                               Buddy
                                                              uznają Jerozolimę (na zdjęciu Wzgórze Świątynne).


                                               O c e a n                                    0    1000  2000  3000 km
                                                                             180°
           Dominujące religie              A t l a n t y c k i  O c e a n   A r k t y c z n y
                                                                       Biegun
                                                                       północny
                                                                    20°
               chrześcijaństwo                                        60°  100°  140°                                                                           W Chinach rozwinęły się       Wspomniane systemy
               islam                                                                                 O                                                          dwa ważne systemy             chińskie wraz
                                                                                                                                                                                              z buddyzmem przenikały
                                                                                                                                                                religijno-filozoficzne
               hinduizm                                                         Koło podbiegunowe północne  c                                                   o ogromnym znaczeniu          do sąsiednich krajów.
               buddyzm                                                                                  e                                                       dla rozwoju tamtejszej        Znacząco oddziaływały
               konfucjonizm, taoizm                                                                      a                                                      kultury. Jednym z nich jest   na społeczeństwa
                                                                                                                                                                taoizm. Za jego twórcę        Wietnamu, Korei i Japonii.
               szintoizm
                                                                                                         n
                                                                                                                                                                uważa się filozofa Laozi.      W tym ostatnim państwie
               judaizm                                                                                     S                                                    Podstawą tego systemu         wpłynęły na obecny
               sikhizm                                                                                                                                          są przeciwstawne              kształt tamtejszej
                                                                                                                                                                i dopełniające się siły –     tradycyjnej religii –
                                                                                                            p
               animizm
                                                                                                                 20°                                            yin i yang, oraz koncepcja    shintoizmu. Zawiera on
                                                                                                            o
               obszary niezamieszkane                                                                                                                           „niedziałania”, czyli         w sobie także elementy
                                                                                                        Zwrotnik Raka  k
               granice kontynentów                                                                            o                                                 pozostawienie biegu           animizmu. Jest to
               granice państw                                                                                                                                   spraw samym sobie.            przekonanie o posiadaniu
                                                                                                                                                                Drugim jest – znacznie        duszy nie tylko przez ludzi,
                                                                                                              j
               CYPR   35°                                                                                     n                                                 bardziej sformalizowany –     ale również przez
                    LIBAN                                                                                      y                                                konfucjanizm, który           otaczające ich ożywione
              Morze           SYRIA                                                                                                                             zapoczątkował Konfucjusz.     i nieożywione elementy
           Śródziemne                                                                                            0°                                                                           środowiska.
                  IZRAEL                                                                                      Równik                                            Posąg Konfucjusza                  Rzeźba lisa
                       Zachodni                                                                                                                                 przed świątynią w Pekinie          przed świątynią w Kioto
                       Brzeg
             Strefa Gazy
                                                         O   c  e  a  n
          EGIPT         JORDANIA                    I
          30°                         30°              n  d  y  j  s  k                                          20°
                           0   100  200 km                               i                                                          1.  Sprawdź, ilu wyznawców mają w Polsce wymienione w tekście religie.
                                                   60°           80°           100°          120°        140°                       2.  Poszukaj informacji o jakiejś religii, która nie została omówiona w tekście, np. zaratustryzm, sikhizm, bahaizm.
                                       22
   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28   29