Page 23 - 881426 _geografia_kl8_www_

Krok po kroku

Jak obliczyć plony i zbiory płodów rolnych (ziemiopłodów)?

1 Powierzchnię upraw podaje się najczęściej w hekta- Przykładowe obliczenia
rach (ha). • Oblicz wielkość zbiorów pszenicy w gospodarstwie
1 ha = 100 a (arów, hekto = sto) o powierzchni 50 ha, w którym plony tego zboża
wynosiły 45 dt/ha.
2 Zbiory to ogół płodów rolnych (ziemiopłodów) zebra-
nych z danej powierzchni upraw. Ich wielkość podaje Jeśli z 1 ha uzyskano 45 dt, to ile uzyskano z 50 ha?
się w jednostkach masy. Najczęściej w decytonach 1 ha – 45 dt
(dt), kiedyś w kwintalach (q). Przy czym 1 q = 1 dt. 50 ha – x 45 dt
1 dt = 100 kg (decy = 1/10 część całości, więc 1 dt = 1/10 t) x = 50 ha · 1 ha
Kiedy znamy wielkość plonów i powierzchnię upraw, x = 2250 dt (225 t)
możemy obliczyć zbiory. Zbiory pszenicy w tym gospodarstwie wyniosły
2250 dt (225 t).
3 Plony to wielkość zbiorów uzyskana z jednostki po-
• Obecnie na świecie powierzchnia upraw ryżu wynosi
wierzchni. Plony podaje się najczęściej w decytonach
155 mln ha. Rocznie zbiory dają 720 mln t. Oblicz
z jednego hektara upraw (dt/ha). Obliczymy je, kiedy
wielkość światowych plonów tego zboża.
znamy wielkość zbiorów i powierzchnię upraw.
750 mln dt
zbiory [dt] 155 mln ha = 4,8 dt/ha
Plony =
powierzchnia upraw [ha]
Plony ryżu na świecie wynoszą 4,8 dt/ha.

W skrócie Czy już umiesz? Sprawdź!

Monsuny to wiatry sezonowo (okresowo) zmienne: 1 Wyjaśnij proces powstawania monsunu letniego
latem wieją znad morza nad ląd, a zimą – znad lądu i monsunu zimowego.
nad morze.
2 Sprawdź na mapie w Podejmij temat (s. 15), które
Letnie monsuny są ciepłe i przynoszą obfite opady państwa znajdują się pod wpływem klimatu
deszczu, a zimowe są suche i chłodne. monsunowego. Wymień nazwy sześciu z nich,
w tym dwóch zlokalizowanych poza Azją.
Cyrkulacja monsunowa ma wielki wpływ na rytm
upraw, m.in. ryżu, w Azji Południowej, Południowo- 3 W parach lub grupach rozważcie poniższe hipotezy.
-Wschodniej i Wschodniej. Co by się stało i jak funkcjonowaliby ludzie na świecie,
gdyby:
Ryż jest główną rośliną żywieniową dla ok. 1/3
mieszkańców świata, w tym dla większości a) produkcja ryżu zmniejszyła się o połowę,
mieszkańców Azji. b) zmiany klimatyczne spowodowały wzrost średniej
rocznej temperatury powietrza, ale nie zmieniły
Kultura związana z uprawą ryżu głównie na terenie wielkości opadów atmosferycznych i ich rozkładu
Azji Południowej i Południowo-Wschodniej przejawia w ciągu roku,
się ścisłym związkiem między klimatem monsunowym c) monsun letni trwał o połowę krócej.
a terminami i metodami upraw (sadzenie ryżu wraz
z nadejściem monsunu letniego), charakterystycznym 4 Wyjaśnij związek między cechami klimatu
strojem rolników używanym do pracy w polu, a także monsunowego a rytmem upraw ryżu w Azji
Południowo-Wschodniej.
bazującymi na ryżu potrawami i innymi produktami
wytwarzanymi z ziaren i słomy ryżowej.

21