Page 19 - 881426 _geografia_kl8_www_
P. 19

Gdzie jest uprawiany ryż?                                                  Ciekawe!

          Ryż jest uprawiany w Azji od kilku tysięcy lat. Wiąże się to ściśle z wa-         bryza morska  bryza lądowa
                                                                                               dzienna
                                                                                                      nocna
          runkami klimatu monsunowego: wysokimi temperaturami powietrza
          i cyrkulacją monsunową z obfitymi letnimi opadami. Opóźniający
          się lub przynoszący zbyt mało opadów monsun letni powoduje późniejsze
          zasiewy lub wysychanie upraw, a w konsekwencji – mniejsze zbiory.            W           N  N          W
                                                                                      chłodna    ciepła  ciepła  chłodna
                                                                                      powierzchnia  powierzchnia  powierzchnia  powierzchnia
                                                                                     Powstawanie monsunu jest podobne
                                                                                     do mechanizmu powstawania bryzy,
                                                                                     czyli wiatru wiejącego nad morzem
                                                                                     lub innym dużym zbiornikiem wodnym.
                                                                                     Różnica między nimi dotyczy okresów
                                                                                     zmienności tych wiatrów. Bryza zmienia
                                                                                     się w okresach dzień i noc, a monsun –
           A                                    B                                    lato i zima.
          1.7   Ten sam krajobraz w czasie monsunu letniego z bujnym rozwojem
          roślinności (A) i zimowego z wysuszoną roślinnością (B)

             Dla większości mieszkańców Azji ryż jest podstawową rośliną ży-
          wieniową (z wyjątkiem północnej części kontynentu). Należy on do grupy
          roślin zbożowych (il. 1.8). Jest drugim, po pszenicy, najczęściej uprawianym
          zbożem na świecie. Prawie w całości jest przeznaczany na pożywienie dla
          ludzi. Obecnie uprawia się go w ponad 100 krajach (w tym nawet w Europie
          Południowej),  ale  najintensywniej  w  Azji  Południowo-Wschodniej  (il.  1.9).
          Szacuje się, że ryż stanowi podstawę wyżywienia dla ok. 1/3 ludności
          świata.


                             120°   60°    0°    60°    120°   180°


               60°                                                       60°







          0°                                                                   0°
                                                                                     1.8    Ryż jest główną rośliną
                                                                                     żywieniową większości
                                                                                     mieszkańców Azji Południowej,
                                                                                     Południowo-Wschodniej
                                                                                     i Wschodniej
               60°                                                       60°

                                                                      1  :  250 000 000
                             120°   60°    0°    60°    120°   180°
                                obszary upraw ryżu  klimat monsunowy                 Porównaj obszary występowania klima-
                                                                                     tu monsunowego i tereny upraw ryżu
          1.9    Obszary upraw ryżu na świecie                                       (il. 1.9). Jaki związek zauważasz?

                                                                                   17
   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24