Page 70 - 881216_polski_pod_kl6_cz_1

Uwaga – fake news!

Podczas korzystania z różnych, a zwłaszcza z internetowych źródeł informacji, możesz
natknąć się na tzw. fake news [czyt. fejk nius], co w języku angielskim oznacza
dosłownie 'fałszywe wiadomości'. Określenie to dotyczy informacji, które nie mają
pokrycia w rzeczywistości, jednak w mediach bądź portalach społecznościowych są
przedstawiane jako prawdziwe. Nadawca takiej wiadomości może mieć złe intencje
(świadomie wprowadza w błąd czytelnika, chcąc osiągnąć jakąś korzyść) lub jego
celem jest zażartowanie sobie z odbiorcy (np. na prima aprilis).

Warto nauczyć się rozpoznawania fake newsów, np. korzystając z rad opublikowanych przez
Międzynarodową Federację Stowarzyszeń i Instytucji Bibliotekarskich (IFLA – z j. angielskiego:
International Federation of Library Associations and Institutions, czyt. internaszynal of
federejszyn lajbrery asosyjenszyns end instytuszyns). Jej rady są bardzo zbliżone do podanych
niżej rad Agaty Łuczyńskiej. Przeczytaj je i zapamiętaj.

1 Czytaj całą treść, nie tylko nagłówek czy wstęp – tytuł często może być przewrotny, a autorom fałszywych
informacji łatwiej napisać nieprawdziwe wprowadzenie niż cały artykuł.

2 Uważaj na emocjonalny język – najczęściej udostępniane są informacje poruszające, więc jeśli jakiś artykuł
cię oburzył, ma wiele wykrzykników i mocne określenia, koniecznie sprawdź informację w innych źródłach.

Postaraj się spojrzeć na sprawę obiektywnie – pamiętaj, że ludzie najbardziej lubią czytać historie, które
3 potwierdzają ich poglądy. Autorzy fake newsów o tym wiedzą, dlatego często produkują informacje, których
nie da się zweryfi kować. Kluczową rolę odgrywa wtedy rozsądek.

4 Przeprowadź z informacją wywiad tak, jakby była osobą – pamiętaj, że wystarczy jeden podejrzany albo
nieprawdziwy element, żeby zmienił się kontekst. Wraz z kontekstem zmienia się cała wypowiedź.

a Źródło – kto to powiedział?

b Czas i data – czy to się wydaje możliwe? Czy jest spójne?

c Miejsce – czy to się stało tam, gdzie powiedziano, że się stało?

68
68

0717_881216_polski_kl6_cz_1_DRUK.indd 68 17.07.2019 20:09:12