Page 15 - 1009_chemia_kl8_demo.indd

Wzory strukturalne soli

Większość związków zaliczanych do grupy soli ma wiązania jonowe. Oznacza
to, że nie możemy przedstawiać ich w postaci wzorów strukturalnych. W kla-
sie siódmej poznaliśmy skalę elektroujemności podzieloną na trzy zakresy.
Wiązanie jonowe spodziewane jest, jeśli różnica wartości elektroujemności
(∆E) między pierwiastkami jest równa bądź większa od 1,7.

wartość różnicy
0,4 1,7 elektroujemności 2.2 Model sieci krystalicznej
0 < ∆E ≤ 0,4 0,4 < ∆E < 1,7 ∆E ≥ 1,7 chlorku sodu z zachowaniem
proporcji wielkości jonów (żółte kule
symbolizują kationy sodu, a zielone
wiązanie wiązanie kowalencyjne wiązanie jonowe – aniony chlorkowe)
kowalencyjne spolaryzowane
niespolaryzowane
W przypadku soli z wiązaniami jonowymi tworzy się sieć krystaliczna
(il. 2.2). Nie jesteśmy w stanie wyizolować z niej pojedynczej cząsteczki. Oka-
zuje się jednak, że istnieją sole o wiązaniach kowalencyjnych spolaryzowanych.
Są to np. chlorek tytanu(IV) o wzorze sumarycznym TiCl czy chlorek cyny(IV)
4
o wzorze sumarycznym SnCl . Te i podobne przykłady możemy przedstawić Różnica elektroujemności
4
za pomocą wzorów strukturalnych. Trzeba jednak być uważnym. Nie zawsze dla chlorku cyny(IV):
uzyskana wartość mniejsza niż 1,7 gwarantuje występowanie wiązania kowa- E = 3,0 E = 1,8
Sn
Cl
lencyjnego spolaryzowanego. Dlatego warto porównać właściwości, jakie wy- ∆E = 3,0 – 1,8
SnCl 4
kazuje dany związek, z innymi przykładami, co do których nie ma wątpliwości. ∆E = 1,2
SnCl 4
Pochodzenie soli jest kluczowe
Znajomość wzorów kwasów ułatwi określenie wartościowości reszty kwaso-
wej, pomoże także nazwać pochodzącą od niego sól. Przypomnijmy, że liczba
atomów wodoru w cząsteczce kwasu jest równa wartościowości reszty kwaso-
wej. Przy tworzeniu nazwy soli ważne jest również, czy kwas ma atomy tlenu.

Wzór sumaryczny kwasu HCl H S HNO H SO H SO H CO H PO
2 3 2 3 2 4 2 3 3 4

Rodzaj kwasu beztlenowy tlenowy Jeśli reszta kwasowa soli pochodzi od
kwasu beztlenowego, w pierwszym
Liczba atomów wodoru 1 2 1 2 2 2 3 członie nazwy soli należy użyć końcówki
-ek, a jeśli od kwasu tlenowego, zasto-
sować końcówkę -an, np. kwas chloro-
Wartościowość reszty I II I II II II III
kwasowej wodorowy − chlorek, kwas siarkowy(VI)
− siarczan(VI).
W solach wartościowość reszty kwasowej będziemy traktowali jako ła-
dunek ujemny (anion). W przypisaniu wartościowości metalu pomoże nam
układ okresowy. Tę liczbę potraktujemy jako ładunek dodatni (kation). Warto
również zwrócić uwagę, czy wartościowość metalu w omawianym przykła-
dzie jest dla niego typowa.

13