Page 18 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PROMOCJA

Zmiany stanów skupienia

• Wszystkie substancje, w zależności od warunków zewnętrznych, między innymi temperatury, zmieniają stan sku-
pienia.

sublimacja
ciało stałe skraplanie ciecz
resublimacja gaz parowanie

topnienie

krzepnięcie

Rozszerzalność temperaturowa

• Prawie wszystkie ciała (wyjątkiem jest woda) na skutek ogrzewania − wzrostu temperatury − zwiększają swoją
objętość. Po wystygnięciu przedmioty wracają do swoich pierwotnych wymiarów. Zjawisko to nazywa się rozsze-
rzalnością temperaturową ciał. Ciała o jednakowej objętości wykonane z różnych substancji, podgrzane o tę samą
liczbę stopni, różnie się rozszerzają. Przyrost objętości ΔV jest wprost proporcjonalny do przyrostu temperatury
Δt tego ciała: ΔV ~ Δt. Również przyrost długości Δl (prętów, drutów) jest wprost proporcjonalny do ich przyrostu
temperatury: Δt: Δl ~ Δt.
• Woda podczas ogrzewania między 0°C a 4°C zmniejsza swoją objętość (zjawisko anomalnej rozszerzalności).
W temperaturze 4°C ma najmniejszą objętość, a więc największą gęstość. Powyżej temperatury 4°C woda zaczy-
na się rozszerzać wraz ze wzrostem temperatury.

Dyfuzja

• Samorzutne rozprzestrzenianie się cząsteczek jednej substancji w drugiej nazywamy dyfuzją. Dyfuzja zachodzi we
wszystkich stanach skupienia, ale najwolniej w ciałach stałych. Zjawisko to zachodzi szybciej w wyższej tempera-
turze, gdyż cząsteczki poruszają się szybciej.

Siły międzycząsteczkowe
• Między cząsteczkami wszystkich ciał działają siły międzycząsteczkowe.

siły spójności działają między cząsteczkami tej samej substancji

siły międzycząsteczkowe

siły przylegania działają między cząsteczkami różnych substancji

• Siły spójności powodują, że krople przyjmują kształt kulisty. Jeśli siły przylegania są większe niż siły spójności, ciecz
zwilża powierzchnię. Jeśli siły spójności są większe niż siły przylegania, ciecz nie zwilża powierzchni.

16