Page 17 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PROMOCJA

Budowa i stany skupienia materii

• Substancje zbudowane są z atomów i cząsteczek i występują w trzech stanach skupienia: stałym, ciekłym, gazo-
wym.
• Substancje, których cząsteczki składają się z jednego rodzaju atomów, nazywamy pierwiastkami, a zbudowane
z różnych atomów nazywamy związkami chemicznymi.

BUDOWA SUBSTANCJI I JEJ WŁAŚCIWOŚCI

Ciała stałe Ciecze Gazy

daleko od siebie –
Ułożenie a ruch ściśle obok siebie – blisko siebie – swobodnie
cząsteczek wykonują tylko drgania przemieszczają się przemieszczają się
wokół położenia w sposób nieuporządkowany w całej zajmowanej objętości
równowagi względem siebie
w sposób chaotyczny
bardzo małe –
Siły międzycząsteczkowe duże – małe – nie mają określonej
a kształt i objętość mają określoną objętość,
mają określony kształt ale nie utrzymują kształtu, objętości
i określoną objętość i określonego kształtu,
przyjmują kształt naczynia
wypełniają całe naczynie
mogą być kruche,
Inne właściwości praktycznie nieściśliwe są ściśliwe i rozprężliwe
plastyczne, sprężyste

• Ze względu na budowę wewnętrzną ciała stałe dzielimy na:

ciała bezpostaciowe (amorficzne) ciała o budowie krystalicznej

tworzą je cząsteczki ułożone w sposób dość chaotyczny, tworzą je cząsteczki ułożone w regularnym,
zbliżony do spotykanego w cieczach, określonym porządku geometrycznym,
ale utrzymujące kształt ciała stałego zwanym siecią krystaliczną
przykłady: szkło, plastelina, wosk, tworzywa sztuczne przykłady: większość ciał stałych, m.in. sól, cukier, węgiel

Gęstość

• Substancje różnią się gęstością, która informuje nas o tym, jaka jest masa jednostkowej objętości (1 cm , 1 m )
3
3
danej substancji. Gęstość możemy wyznaczyć doświadczalnie, mierząc masę i objętość ciała wykonanego z tej
substancji i obliczyć ze wzoru:
m
d = V
g
Jednostką gęstości w układzie SI jest kg 3 . Często gęstość wyrażamy też w cm 3 .
m

15