Page 104 - 882148_biologia_kl7_podrecznik_pilot

Profi laktyka
Profilaktyka Wybrane choroby
układu krążenia

Choroby układu sercowo-naczyniowego
Nadciśnienie tętnicze
Jest najczęstszą chorobą układu krążenia. Uważa się ją za chorobę społeczną.
Co trzeci dorosły Polak może być nią dotknięty.
Przyczyny: nadwaga i otyłość, nadmierne spożywanie sodu (głównie w postaci
• zdrowy tryb życia (tzn. wysypianie soli kuchennej), stres i czynniki genetyczne (rzadziej).
się, właściwa dieta, codzienna Objawy: podwyższone ciśnienie krwi, takie, w którym ciśnienie skurczowe wynosi
aktywność fi zyczna),
140 mm Hg lub więcej, a ciśnienia rozkurczowe 90 mm Hg lub więcej; objawy nie
• rozwijanie umiejętności są wyraźnie odczuwalne.
radzenia sobie w stresujących
sytuacjach, Zagrożenia: nieleczona choroba powoduje m.in. upośledzenie funkcji nerek,
niewydolność naczyń wieńcowych – chorobę niedokrwienną serca, przerost
• kontrolowanie masy ciała
(BMI) i utrzymywanie jej na mięśnia lewej komory serca i niewydolność serca. Gwałtowny wzrost ciśnienia
prawidłowym poziomie, tętniczego może spowodować pęknięcie tętnic. Gdy pękną naczynia krwio-
nośne w mózgu, krew wylewa się z uszkodzonych naczyń i dochodzi do udaru
• niepalenie tytoniu i unikanie
przebywania w pobliżu palaczy, krwotocznego mózgu.
• wykonywanie kontrolnych
pomiarów ciśnienia krwi.

Miażdżyca
Jest chorobą naczyń krwionośnych.
ściana zdrowej Przyczyny: najczęściej nieprawidłowa dieta, zawierająca zbyt mało warzyw
tętnicy i owoców, a zbyt dużo tłuszczów zwierzęcych. Na wewnętrznych ścianach na-
czyń krwionośnych odkładają się złogi cholesterolu, soli wapnia, krwinki i fi -
bryna, tworząc tzw. blaszkę miażdżycową. To powoduje zmniejszony przepływ
uszkodzenie krwi przez zmienione chorobowo naczynia. Do tkanek dopływa mniejsza ilość
wewnętrznej
powierzchni ścianki krwi, a co za tym idzie – mniejsza ilość tlenu i substancji przez nią transporto-
wanych.
Objawy: zależą od miejsca uszkodzonych naczyń krwionośnych i zaawansowa-
tworzenie
się blaszki nia choroby. Zwykle są wynikiem gorszego ukrwienia mięśni lub mózgu, co jest
miażdżycowej powodem szybszego męczenia się mięśni podczas wysiłku, kłopotów z koncen-
tracją i pamięcią.

rozrost blaszki Zagrożenia: niedokrwienie tkanek w skrajnych przypadkach może doprowadzić
miażdżycowej do ich martwicy. Blaszka miażdżycowa utrudnia przepływ krwi w naczyniach
wieńcowych i w naczyniach mózgu. Płynąca zbyt wolno krew może zakrzep-
nąć i całkowicie zatkać światło naczynia. Gdy dojdzie do tego w naczyniach
zamknięcie światła wieńcowych, serce przestaje otrzymywać tlen i glukozę – rozwija się choroba
tętnicy przez zakrzep
krwi (zator tętniczy) niedokrwienna serca lub następuje zawał mięśnia sercowego. Równie niebez-
pieczne jest zablokowanie lub pęknięcie naczyń krwionośnych w mózgu.

102