Page 104 - 882148_biologia_kl7_podrecznik_pilot
P. 104

Profi laktyka
        Profilaktyka                       Wybrane choroby
                                          układu krążenia




                                          Choroby układu sercowo-naczyniowego
                                          Nadciśnienie tętnicze
                                          Jest najczęstszą chorobą układu krążenia. Uważa się ją za chorobę społeczną.
                                          Co trzeci dorosły Polak może być nią dotknięty.
                                          Przyczyny: nadwaga i otyłość, nadmierne spożywanie sodu (głównie w postaci
        • zdrowy tryb życia (tzn. wysypianie   soli kuchennej), stres i czynniki genetyczne (rzadziej).
         się, właściwa dieta, codzienna   Objawy: podwyższone ciśnienie krwi, takie, w którym ciśnienie skurczowe wynosi
         aktywność fi zyczna),
                                          140 mm Hg lub więcej, a ciśnienia rozkurczowe 90 mm Hg lub więcej; objawy nie
        • rozwijanie umiejętności         są wyraźnie odczuwalne.
         radzenia sobie w stresujących
         sytuacjach,                      Zagrożenia:  nieleczona  choroba powoduje  m.in.  upośledzenie funkcji  nerek,
                                          niewydolność naczyń wieńcowych – chorobę niedokrwienną serca, przerost
        • kontrolowanie masy ciała
         (BMI) i utrzymywanie jej na      mięśnia lewej komory serca i niewydolność serca. Gwałtowny wzrost ciśnienia
         prawidłowym poziomie,            tętniczego może spowodować pęknięcie tętnic. Gdy pękną naczynia krwio-
                                          nośne w mózgu, krew wylewa się z uszkodzonych naczyń i dochodzi do udaru
        • niepalenie tytoniu i unikanie
         przebywania w pobliżu palaczy,   krwotocznego mózgu.
        • wykonywanie kontrolnych
         pomiarów ciśnienia krwi.








                                          Miażdżyca
                                          Jest chorobą naczyń krwionośnych.
                     ściana zdrowej       Przyczyny: najczęściej nieprawidłowa dieta, zawierająca zbyt mało warzyw
                     tętnicy              i owoców, a zbyt dużo tłuszczów zwierzęcych. Na wewnętrznych ścianach na-
                                          czyń krwionośnych odkładają się złogi cholesterolu, soli wapnia, krwinki i fi -
                                          bryna, tworząc tzw. blaszkę miażdżycową. To powoduje zmniejszony przepływ
                     uszkodzenie          krwi przez zmienione chorobowo naczynia. Do tkanek dopływa mniejsza ilość
                     wewnętrznej
                     powierzchni ścianki  krwi, a co za tym idzie – mniejsza ilość tlenu i substancji przez nią transporto-
                                          wanych.
                                          Objawy: zależą od miejsca uszkodzonych naczyń krwionośnych i zaawansowa-
                     tworzenie
                     się blaszki          nia choroby. Zwykle są wynikiem gorszego ukrwienia mięśni lub mózgu, co jest
                     miażdżycowej         powodem szybszego męczenia się mięśni podczas wysiłku, kłopotów z koncen-
                                          tracją i pamięcią.

                     rozrost blaszki      Zagrożenia: niedokrwienie tkanek w skrajnych przypadkach może doprowadzić
                     miażdżycowej         do ich martwicy. Blaszka miażdżycowa utrudnia przepływ krwi w naczyniach
                                          wieńcowych i w naczyniach mózgu. Płynąca zbyt wolno krew może zakrzep-
                                          nąć i całkowicie zatkać światło naczynia. Gdy dojdzie do tego w naczyniach
                     zamknięcie światła   wieńcowych, serce przestaje otrzymywać tlen i glukozę – rozwija się choroba
                     tętnicy przez zakrzep
                     krwi (zator tętniczy)  niedokrwienna serca lub następuje zawał mięśnia sercowego. Równie niebez-
                                          pieczne jest zablokowanie lub pęknięcie naczyń krwionośnych w mózgu.

                                      102
   99   100   101   102   103   104   105   106   107   108   109