Page 99 - 882148_biologia_kl7_podrecznik_pilot
P. 99

mięśniowych produkują energię w procesie oddychania tlenowego, którego
          substratami są glukoza i tlen. Glukoza jest produktem trawienia dwucukrów
          i cukrów złożonych, zachodzącego w układzie pokarmowym. Przez bo-
          gato unaczynione kosmki jelitowe produkty trawienia są wchłaniane do krwi.
          W niej zawsze znajduje się pewna ilość glukozy, jednak szybko się wyczerpuje,
          bo potrzeby pracujących mięśni są bardzo duże. Wtedy uruchamiane są re-
          zerwy energetyczne zgromadzone w wątrobie (glikogen) i tkance tłuszczowej.
          W tej kaskadzie zmian rolę łącznika odgrywa układ krążenia, który transpor-
          tuje gazy oddechowe, produkty trawienia i przemiany materii.
             Mięśnie podejmują swoją pracę wtedy, gdy otrzymają odpowiednie sy-
          gnały z układu nerwowego (il. 3.18), który reaguje na informacje przeka-
          zywane przez narządy zmysłów.




                                                        Układ nerwowy
                                                        Pobudza mięśnie szkieletowe do ruchu
                                                        przez wysyłanie sygnałów nerwowych.
             Układ oddechowy
             Podczas wysiłku zwiększa
             się intensywność wymiany
             gazowej w płucach,
             a więc częstość wdechów
             i wydechów. Ma to zapewnić                                                    Układ wydalniczy
             komórkom mięśniowym                                                           Na krótko gromadzi
             dopływ tlenu potrzebnego                                                      zbędne produkty
             do oddychania tlenowego,                                                      przemiany materii, by
             w wyniku którego uzyskiwana                                                   je usunąć z organizmu.
             jest energia. Podczas
             wydechów z organizmu jest
             usuwany dwutlenek węgla –
             jako niepotrzebny produkt
             oddychania tlenowego.
                                                                                           Układ ruchu
                                                                                           Kurczące się mięśnie
                                                                                           szkieletowe poruszają
                                                                                           kośćmi, do których są
                                                                                           przyczepione.


             Układ krążenia
             Jest łącznikiem pomiędzy                   Układ pokarmowy
             układami narządów.                         Dzięki trawieniu organizm dysponuje prostymi związkami
             Krew dostarcza do komórek                  chemicznymi, np. glukozą, która jest substratem w procesie
             składniki pokarmowe i tlen,                oddychania tlenowego. Podczas ruchu proces ten przebiega
             a z komórek odbiera produkty               w mięśniach szkieletowych bardzo intensywnie, umożliwiając
             przemiany materii.                         dostawy dużej ilości energii.


          3.18    Zarys pracy układów narządów organizmu podczas aktywności fizycznej

                                                                                   97
   94   95   96   97   98   99   100   101   102   103   104