Page 94 - 882148_biologia_kl7_podrecznik_pilot
P. 94
3.5 Krew
Podejmij temat
Po co organizuje się akcje krwiodawstwa?
Dlaczego krwiodawstwo jest ważne?
Skład i funkcje krwi
Krew jest płynną tkanką łączną. Składa się z osocza (czyli substancji międzykomórkowej) oraz elementów morfotycz-
nych: krwinek czerwonych, krwinek białych i płytek krwi (il. 3.14).
Krwinki czerwone, inaczej erytrocyty, transportują tlen z pęcherzyków płucnych do wszystkich komórek
ciała, a w przeciwną stronę – z komórek do pęcherzyków płucnych – przenoszą ok. 10% powstałego w komórkach
dwutlenku węgla; pozostałe 90% dwutlenku węgla jest transportowane przez osocze.
Dojrzałe erytrocyty człowieka i innych ssaków nie mają jądra komórkowego ani większości struktur komórko-
wych. W ich cytoplazmie znajdują się za to duże ilości hemoglobiny – czerwonego barwnika, który łączy się z tle-
nem. Erytrocyty wyglądem przypominają malutkie krążki z wgłębieniami na środku. Spłaszczony kształt sprawia, że
mają dość dużą powierzchnię w stosunku do niewielkiej objętości, dzięki czemu wymiana gazowa przebiega sprawnie.
Budowa krwinek czerwonych jest zaawansowanym przystosowaniem do pełnionej funkcji.
Krwinki białe, czyli leukocyty, są grupą komórek zróżnicowanych pod względem budowy i funkcji. Mają
zdolność przedostawania się przez ściany naczyń krwionośnych do tkanek. Większość z nich bierze udział w obronie
organizmu przed czynnikami chorobotwórczymi. Niektóre od razu niszczą wszystko, co rozpoznają jako szkodliwe.
Inne wytwarzają przeciwciała – specjalne białka, które wykrywają i niszczą patogeny, zanim wywołają one chorobę.
Część leukocytów wytwarza heparynę, czyli substancję, dzięki której krew płynąca w naczyniach nie krzepnie.
erytrocyt
4% substancje
rozpuszczone
w osoczu osocze
50% osocze
0,5% trombocyty leukocyt
0,5% leukocyty
45% erytrocyty
trombocyt
3.14 Skład krwi
92