Page 94 - 882148_biologia_kl7_podrecznik_pilot
P. 94

3.5      Krew




        Podejmij temat










        Po co organizuje się akcje krwiodawstwa?
        Dlaczego krwiodawstwo jest ważne?




        Skład i funkcje krwi

        Krew jest płynną tkanką łączną. Składa się z osocza (czyli substancji międzykomórkowej) oraz elementów morfotycz-
        nych: krwinek czerwonych, krwinek białych i płytek krwi (il. 3.14).
           Krwinki czerwone, inaczej erytrocyty, transportują tlen z pęcherzyków płucnych do wszystkich komórek
        ciała, a w przeciwną stronę – z komórek do pęcherzyków płucnych – przenoszą ok. 10% powstałego w komórkach
        dwutlenku węgla; pozostałe 90% dwutlenku węgla jest transportowane przez osocze.
           Dojrzałe erytrocyty człowieka i innych ssaków nie mają jądra komórkowego ani większości struktur komórko-
        wych. W ich cytoplazmie znajdują się za to duże ilości hemoglobiny – czerwonego barwnika, który łączy się z tle-
        nem. Erytrocyty wyglądem przypominają malutkie krążki z wgłębieniami na środku. Spłaszczony kształt sprawia, że
        mają dość dużą powierzchnię w stosunku do niewielkiej objętości, dzięki czemu wymiana gazowa przebiega sprawnie.
        Budowa krwinek czerwonych jest zaawansowanym przystosowaniem do pełnionej funkcji.
           Krwinki białe, czyli leukocyty, są grupą komórek zróżnicowanych pod względem budowy i funkcji. Mają
        zdolność przedostawania się przez ściany naczyń krwionośnych do tkanek. Większość z nich bierze udział w obronie
        organizmu przed czynnikami chorobotwórczymi. Niektóre od razu niszczą wszystko, co rozpoznają jako szkodliwe.
        Inne wytwarzają przeciwciała – specjalne białka, które wykrywają i niszczą patogeny, zanim wywołają one chorobę.
        Część leukocytów wytwarza heparynę, czyli substancję, dzięki której krew płynąca w naczyniach nie krzepnie.




                                                                               erytrocyt
                        4%  substancje
                            rozpuszczone
                            w osoczu                                           osocze
                        50%  osocze
                        0,5%  trombocyty                                       leukocyt
                        0,5%  leukocyty

                        45%  erytrocyty
                                                                              trombocyt



        3.14    Skład krwi

                                       92
   89   90   91   92   93   94   95   96   97   98   99