Page 95 - 882148_biologia_kl7_podrecznik_pilot
P. 95

Płytki krwi, inaczej trombocyty, biorą udział w procesie krzepnięcia
          krwi, gdy ta zaczyna wypływać z uszkodzonego naczynia krwionośnego.
             W skład osocza wchodzą: woda, sole mineralne, białka oraz w różnych
          ilościach cukry i inne substancje. Osocze jest odpowiedzialne za transport
          dwutlenku węgla z komórek i tkanek do płuc. Poza dwutlenkiem węgla trans-
          portuje elektrolity, białka, produkty komórkowej przemiany materii. Wśród
          białek  osocza  znajdują  się  przeciwciała  (wyprodukowane  przez  leukocyty),
          które  uczestniczą  w  obronie  organizmu  przed  patogenami.  Szczególnym
          białkiem  osocza  jest  fibrynogen,  który  bierze  udział  w  krzepnięciu  krwi
          (il. 3.15). Osocze pozbawione fibrynogenu to surowica.


                   Z uszkodzonego naczynia
                   krwionośnego wypływa krew.
















           Płytki krwi osadzają się na brzegach   Fibryna tworzy gęstą sieć łączącą
           uszkodzenia, aby je zmniejszyć i ograniczyć   brzegi uszkodzenia. Powstaje skrzep,
           wypływ krwi. Powodują przekształcenia   który zapobiega wypływowi krwi.
           znajdującego się w osoczu fibrynogenu we
           włókna fibryny.

          3.15    Krzepnięcie krwi

             Krew, poza transportem gazów oddechowych i różnych substancji, prze-
          nosi  także  ciepło.  Przepływając  przez  narządy  produkujące  znaczne  ilości
          energii (m.in. wątrobę, mięśnie), ogrzewa się. Pobrane ciepło oddaje tym na-
          rządom, które są od niej chłodniejsze (np. skórze). W ten sposób krew i układ
          krwionośny uczestniczą w procesie termoregulacji, czyli w utrzymywaniu     Termoregulacja – zdolność
          optymalnej temperatury organizmu.                                          do utrzymywania optymalnej
                                                                                     temperatury organizmu, która
          Grupy krwi                                                                 u człowieka wynosi 36 do 37°C.
          Organizm człowieka, tak jak każdy powstały w wyniku rozmnażania płcio-
          wego, ma cechy, które są mieszanką cech jego rodziców. Nie zmieniają się
          one w ciągu życia. Jedną z nich jest obecność na powierzchni wszystkich ko-
          mórek specyficznych białek, zwanych antygenami. Można je porównać do       Antygen – cząsteczka, np. białka,
          paszportu pozwalającego na identyfikację obywatela przez służby graniczne,   na powierzchni komórki, właściwa
                                                                                     dla danego organizmu, dzięki której
          np. na lotnisku. Jeśli w organizmie pojawią się komórki, które nie mają wła-  komórka jest rozpoznawana jako
          ściwych dla swojego organizmu antygenów, są one zwalczane, np. za pomocą   własna i odróżniana od obcych
          przeciwciał rozpoznających obce antygeny.                                  komórek.

                                                                                   93
   90   91   92   93   94   95   96   97   98   99   100