Page 95 - 882148_biologia_kl7_podrecznik_pilot
P. 95
Płytki krwi, inaczej trombocyty, biorą udział w procesie krzepnięcia
krwi, gdy ta zaczyna wypływać z uszkodzonego naczynia krwionośnego.
W skład osocza wchodzą: woda, sole mineralne, białka oraz w różnych
ilościach cukry i inne substancje. Osocze jest odpowiedzialne za transport
dwutlenku węgla z komórek i tkanek do płuc. Poza dwutlenkiem węgla trans-
portuje elektrolity, białka, produkty komórkowej przemiany materii. Wśród
białek osocza znajdują się przeciwciała (wyprodukowane przez leukocyty),
które uczestniczą w obronie organizmu przed patogenami. Szczególnym
białkiem osocza jest fibrynogen, który bierze udział w krzepnięciu krwi
(il. 3.15). Osocze pozbawione fibrynogenu to surowica.
Z uszkodzonego naczynia
krwionośnego wypływa krew.
Płytki krwi osadzają się na brzegach Fibryna tworzy gęstą sieć łączącą
uszkodzenia, aby je zmniejszyć i ograniczyć brzegi uszkodzenia. Powstaje skrzep,
wypływ krwi. Powodują przekształcenia który zapobiega wypływowi krwi.
znajdującego się w osoczu fibrynogenu we
włókna fibryny.
3.15 Krzepnięcie krwi
Krew, poza transportem gazów oddechowych i różnych substancji, prze-
nosi także ciepło. Przepływając przez narządy produkujące znaczne ilości
energii (m.in. wątrobę, mięśnie), ogrzewa się. Pobrane ciepło oddaje tym na-
rządom, które są od niej chłodniejsze (np. skórze). W ten sposób krew i układ
krwionośny uczestniczą w procesie termoregulacji, czyli w utrzymywaniu Termoregulacja – zdolność
optymalnej temperatury organizmu. do utrzymywania optymalnej
temperatury organizmu, która
Grupy krwi u człowieka wynosi 36 do 37°C.
Organizm człowieka, tak jak każdy powstały w wyniku rozmnażania płcio-
wego, ma cechy, które są mieszanką cech jego rodziców. Nie zmieniają się
one w ciągu życia. Jedną z nich jest obecność na powierzchni wszystkich ko-
mórek specyficznych białek, zwanych antygenami. Można je porównać do Antygen – cząsteczka, np. białka,
paszportu pozwalającego na identyfikację obywatela przez służby graniczne, na powierzchni komórki, właściwa
dla danego organizmu, dzięki której
np. na lotnisku. Jeśli w organizmie pojawią się komórki, które nie mają wła- komórka jest rozpoznawana jako
ściwych dla swojego organizmu antygenów, są one zwalczane, np. za pomocą własna i odróżniana od obcych
przeciwciał rozpoznających obce antygeny. komórek.
93