Page 96 - 882148_biologia_kl7_podrecznik_pilot
P. 96

Ciekawe!                               Dodatkowo  na  krwinkach  czerwonych  są  obecne  specyficzne  dla  nich
        Antygeny układu grupowego AB0 po-   antygeny: A i B. Mogą one występować razem, pojedynczo lub może ich
        jawiają się w między 5 a 6 tygodniem   nie być wcale. W zależności od tego u ludzi wyróżniono 4 podstawowe
        życia płodowego człowieka. Jednak do   grupy krwi: A (jeśli występują antygeny A), B (jeśli występują antygeny B),
        ich pełnej aktywności dochodzi między   AB (jeżeli występują antygeny A i antygeny B) oraz 0 (jeżeli nie występują ani
        6 a 18 miesiącem po urodzeniu. Dlatego   antygeny A, ani antygeny B). W osoczu są obecne przeciwciała skierowane
        grupa krwi dziecka ustalona w pierw-
        szych miesiącach po narodzinach może   przeciwko temu antygenowi, który nie występuje na powierzchni erytrocy-
        być nieprawdziwa.                   tów (il. 3.16).


                                                             Grupa A        Grupa B      Grupa AB       Grupa 0
                                             erytrocyty
                                                                A             B             AB             0



                                             antygeny na
                                             powierzchni
                                             erytrocytów
                                             przeciwciała
                                             w osoczu



                                            3.16    Grupy krwi

                                               Przykładowo w osoczu krwi człowieka z grupą krwi B znajdują się prze-
                                            ciwciała rozpoznające antygeny A. Powodują one zlepianie krwinek, w których
                                            błonie znajduje się ten antygen. Zjawisko to wykorzystuje się w medycynie do
                                            oznaczania grup krwi (il. 3.17).
                                               Oprócz oznaczania podstawowej grupy krwi: A, B, AB i 0, krew opisuje
        Ciekawe!                            się także pod względem występowania na powierzchni erytrocytów czynnika
                                            Rh. U osób mających ten czynnik grupę krwi określa się jako Rh+, natomiast
                                            u tych, które go nie mają, jako Rh–.



                                                                                                         próbka
                                                                                                         krwi

                                             przeciwciała                                                krwinki
                                             rozpoznające                                                niezlepione
        Czynnik Rh swoją nazwę zawdzięcza    antygen A
        małpom Macacus rhesus (aktualna na-  przeciwciała
        zwa: Macaca mulatta). W błonie komór-  rozpoznające                                              krwinki
                                             antygen B
                                                                                                         zlepione
        kowej ich krwinek  odkryto specyficzną
        cząsteczkę, którą nazwano, używając                     grupa 0  grupa AB   grupa A   grupa B
        2 pierwszych liter ich nazwy gatunkowej:
        rhezus. Gdy odkryto podobną cząstecz-
        kę na krwinkach człowieka, postanowio-  3.17    Grupa krwi nie zmienia się podczas życia człowieka. W celu jej oznaczenia
        no nie zmieniać nazwy.              wykonuje się testy z wykorzystaniem przeciwciał rozpoznających antygeny A lub B

                                       94
   91   92   93   94   95   96   97   98   99   100   101