Page 49 - 882148_biologia_kl7_podrecznik_pilot
P. 49

Jak jest zbudowany układ pokarmowy?

          Układ pokarmowy składa się z przewodu pokarmowego i gruczołów biorących udział w trawieniu:
          ślinianek, wątroby i trzustki, których wydzieliny umożliwiają trawienie pokarmów.



          Przewód pokarmowy                                                                   Gruczoły biorące udział
                                                                                              w trawieniu
          Jama ustna                                                                          Ślinianki
          jest początkiem                                                                     dzielą się na przyuszne,
          układu pokarmowego. W niej znajdują                                                 podżuchwowe
          się zęby i język, dzięki którym pokarm                                              i podjęzykowe. Produkują
          jest rozdrabniany i mieszany ze śliną.                                              i wydzielają do jamy ustnej
                                                                                              ślinę, która jest sokiem
          Gardło                                                                              trawiennym.
          jest wspólnym odcinkiem układu
          pokarmowego i układu oddechowego.
          Przełyk
          to rura zbudowana z tkanki mięśniowej
          gładkiej, którą pokrywa błona śluzowa
          (zbudowana z tkanki łącznej i tkanki                                                Wątroba
          nabłonkowej). Dzięki skurczom                                                       to gruczoł – wspomaga
          przełyku pokarm połknięty w jamie                                                   trawienie, wydzielając
          ustnej jest przesuwany do żołądka.
                                                                                              żółć, która rozbija
                                                                                              krople tłuszczu przed
          Żołądek                                                                             trawieniem. Żółć zbiera się
          jest workiem zbudowanym                                                             w pęcherzyku żółciowym
          z mięśni gładkich, pełniącym                                                        (woreczku żółciowym).
          funkcję zbiornika pokarmu. Ma                                                       Jest wpompowywana do
          pojemność ok. 1,5 l. Wewnętrzne                                                     dwunastnicy, gdy dociera
          ściany żołądka tworzą głębokie                                                      do niej wstępnie strawiony
          fałdy pokryte błoną śluzową.                                                        pokarm. W wątrobie
          W niej znajdują się gruczoły,                                                       zachodzi wiele ważnych
          które produkują kwas solny                                                          reakcji chemicznych, np.
          i enzymy trawienne. Tworzą                                                          przemiany aminokwasów.
          one kwaśny trawienny sok                                                            Magazynuje ona istotne
          żołądkowy. W żołądku jest                                                           dla życia substancje, takie
          wydzielany także śluz. Chroni                                                       jak witaminy i glukozę
          komórki przed działaniem kwasu                                                      w postaci glikogenu, a także
          solnego i enzymów.                                                                  wychwytuje z krwi szkodliwe
                                                                                              substancje i je rozkłada.

          Jelito cienkie                                                                      Trzustka
          to długa, mocno skręcona rurka,                                                     to gruczoł produkujący
          której początkowym odcinkiem                                                        sok trawienny i substancje
          jest dwunastnica. Do niej                                                           regulujące poziom cukru
          dochodzą przewody wątroby                                                           we krwi.
          i trzustki. Wewnętrzna warstwa
          jelita cienkiego jest silnie
          pofałdowana – dzięki podłużnym
          wypustkom, nazywanym
          kosmkami jelitowymi. Jelito
          cienkie ma ok. 6,5 m długości,
          a średnicę 2,5 cm.


          Jelito grube
          jest skręconą rurą o długości
          1,5 m i średnicy 6,5 cm. Jego
          ostatni odcinek to odbytnica –
          zakończona odbytem.



                                                                                   47
   44   45   46   47   48   49   50   51   52   53   54