Page 51 - 882148_biologia_kl7_podrecznik_pilot
P. 51

Wchłanianie pokarmu                                                        Ciekawe!

          Uzyskane w wyniku trawienia proste związki chemiczne są wchłaniane w je-   Tłuszcze i białka pozostają w przewo-
          licie cienkim. Związki te przenikają przez błonę śluzową jelita cienkiego,   dzie pokarmowym ok. 3 godz., natomiast
                                                                                     węglowodany – ok. 1 godz.
          która jest pokryta kosmkami jelitowymi (il. 2.5). Te palczaste wypustki
          mają długość od 0,5 do kilku milimetrów. Wewnątrz każdego kosmka znaj-     Ciekawe!
          dują się włosowate naczynia krwionośne i limfatyczne, którymi krew i limfa   Barwniki występujące w żółci to bilirubina
          (płyn wypełniający naczynia limfatyczne) transportują substancje odżywcze   i biliwerdyna. Powstają z rozkładu hemo-
          do komórek. Dzięki kosmkom jelitowym powierzchnia wchłaniania prostych     globiny zawartej w zużytych krwinkach
          związków chemicznych powstałych w wyniku trawienia jest bardzo duża.       czerwonych. Nadmierne nagromadze-
                                                                                     nie bilirubiny we krwi wywołuje chorobę
                       kosmki jelitowe                        cukry proste
                                                              i aminokwasy są        zwaną żółtaczką. Jej objawem jest żółte
                                                              wchałaniane do         zabarwienie powłok ciała (skóry, błon ślu-
                                                              naczyń krwionśnych     zowych) i białka oka. Przyczyny żółtaczki
                                                              glicerol i kwasy       mogą być różne: zahamowanie odpływu
                                                              tłuszczowe są          żółci wywołane zatkaniem przewodu żół-
                                                              wchłaniane do          ciowego przez kamień utworzony w pę-
                                                              naczyń limfatycznych
                                                                                     cherzyku żółciowym, infekcja wirusowa
                                                                                     czy nowotwór.
                                                              naczynie limfatyczne
           jelito cienkie                                     naczynia kwionośne

                – cukry proste          – aminokwasy       E – glicerol i kwasy tłuszczow
          2.5    Produkty trawienia – cukry proste, aminokwasy, glicerol i kwasy tłuszczowe –
          są wchłaniane przez kosmki jelitowe w jelicie cienkim





          W skrócie                                             Czy już umiesz? Sprawdź się!


               Funkcje układu pokarmowego to: pobieranie,        1   Wymień kolejne narządy przewodu pokarmowego
              rozdrabnianie i trawienie pokarmu, wchłanianie        i podaj ich funkcje.
              prostych związków chemicznych uzyskanych
              w wyniku trawienia i usuwanie niestrawionych       2   Powiedz, które gruczoły mają ujścia do przewodu
              resztek pokarmowych. Składa się on z przewodu         pokarmowego. Omów ich rolę w procesie trawienia
              pokarmowego i gruczołów biorących udział              składników pokarmowych.
              w trawieniu.
                                                                 3   Opisz czynności wątroby (inne niż wydzielanie żółci).
               Przewód pokarmowy rozpoczyna się otworem          4   Wyjaśnij, na czym polega trawienie na przykładzie
              ustnym, a kończy odbytem. Przewód ten zapewnia        węglowodanów. Podaj odcinki przewodu
              jednokierunkowy ruch treści pokarmowych.              pokarmowego, w którym się ono odbywa, i biorące

               Gruczoły biorące udział w trawieniu to ślinianki,    w nim udział enzymy trawienne.
              trzustka i wątroba. Trawienie to rozkład           5   Opisz, w jaki sposób można zbadać rolę śliny
              wchodzących w skład pokarmu związków                  w trawieniu.
              złożonych (węglowodanów, tłuszczów i białek)
              z udziałem enzymów trawiennych. W jego wyniku      6   Wymień produkty trawienia i powiedz, gdzie odbywa
              powstają proste związki: cukry proste, aminokwasy,    się ich wchłanianie.
              glicerol i kwasy tłuszczowe, witaminy oraz sole
              mineralne – gotowe do wchłonięcia przez organizm
              i wykorzystania przez komórki.

                                                                                   49
   46   47   48   49   50   51   52   53   54   55   56