Page 19 - 883351_podrecznik chemia_2023_

Więcej na temat

Substancje o wyjątkowych właściwościach
Ciekły azot wykorzystywany jest m.in. do gwałtownego
zmniejszania temperatury przedmiotów mających z nim
kontakt (np. miękkie w dotyku płatki róży po umieszcze-
niu w nim stają się kruche). Azot jest gazem, ale w tem-
peraturze niższej niż –195,8 °C zmienia stan skupienia
na ciekły. Ta niska temperatura pozwala na przechowy-
wanie materiału biologicznego w niezmienionym stanie
oraz służy do szybkiego zamrażania potraw.
Suchy lód to dwutlenek węgla w stanie stałym.
Występuje on w takiej postaci w temperaturze poni-
żej –78,5 °C. Kiedy temperatura jest wyższa, zaczyna
zmieniać swój stan skupienia ze stałego na gazowy
(z pominięciem stanu ciekłego). Zjawisko to jest wyko-
rzystywane np. podczas przyjęć, gdy do stosunkowo
ciepłych napojów wrzucane są bryłki suchego lodu,
co powoduje pojawianie się efektownej mgły. Napoje
te można spożyć dopiero po wysublimowaniu całego
suchego lodu.

W skrócie

Substancja jest to część materii (wszystkiego, co nas otacza) o określonych właściwościach.

Właściwości substancji dzielimy na fizyczne i chemiczne.

Substancje mogą występować w trzech stanach skupienia: stałym, ciekłym, gazowym.

Czy już umiesz? Sprawdź się!

1 Zastanów się i napisz, które przykładowo wybrane właściwości substancji można zaliczyć do fizycznych, a które –
do chemicznych.
barwa / smak / przewodnictwo cieplne / zapach / twardość / gęstość / rozpuszczalność w wodzie / palność
2 Zastanów się, z jakich substancji składają się: cukier, złota obrączka, gwóźdź miedziany. Na podstawie obserwacji
i prostych doświadczeń podaj ich właściwości.
3 Na podstawie ilustracji 1.7 na s. 15 wpisz do zeszytu nazwy odpowiednich przemian.
a) przejście ciała stałego w gaz
b) przejście gazu w ciecz
c) przejście cieczy w gaz
d) zamarzanie wody
e) przygotowanie lodów tajskich
f) tabliczka czekolady pozostawiona w miejscu nasłonecznionym

17